Europese glaskralen

E
Europese glaskralen
Europese glaskralen zijn nauw verbonden met de ontwikkeling van Europa als koloniale macht (1492: Colombus ontdekt Amerika). Ontdekkingsreizigers, handelaars en missionarissen namen glaskralen mee als geschenken en ruilmiddel.

Het gevolg was een spectaculaire toename van soorten kralen en voortdurende verbetering en verfijning van de technieken.

De ambitie van Europa was een zo groot mogelijke winst met zo weinig mogelijk investeringen in grondstoffen en manschappen. Glaskralen waren daarom ideaal. Er konden enorme winstmarges mee gerealiseerd worden, tot 1000 % volgens een rapport uit 1632. Kralen werden een onderdeel van complexe handelscycli: rum, stoffen, wapens en kralen gingen van Europa naar Afrika en werden geruild voor slaven, die op hun beurt in de Nieuwe Wereld geruild werden voor suiker, tabak, zilver en goud.   Een belangrijke factor in het succes van deze ruilhandel was dat de Europese handelaars rekening hielden met plaatselijke smaak, mode en tendenzen. Glasfabrieken in Nederland, Venetië en Bohemen ontwikkelden een eindeloze variëteit aan kleuren en vormen omdat smaak vaak erg verschilde, niet alleen van land tot land maar soms van dorp tot dorp.  De oudste en bekendste Europese glascentra waren Venetië, Holland en Bohemen. Het is niet altijd gemakkelijk om uit te maken of kralen gemaakt waren in Venetië of Holland, niet alleen omdat Venetië werkplaatsen opzette in Holland, Duitsland en Bohemen maar ook omdat er zoveel tussenpersonen waren die de kralen verspreidden langs de verschillende handelsroutes.

Praktisch gezien moeten we een onderscheid maken tussen glasmakers, kralenmakers en handelaars in kralen die eigenlijk optraden als “broker”: ze kochten kralen in de bekende Europese glascentra zoals Venetië, Bohemen, Zuid-Duitsland… en verkochten die dan verder aan Europese handelaars die handel dreven met Afrika.   Een bekend voorbeeld van zo’n broker was Sick & Co. Het was een Nederlands bedrijf met 5 kantoren in Nigeria, drie in Ghana, twee in Kameroen en één in Venetië. Ze besteden het kralen maken ook uit: ze kochten glas in Murano en bezorgden dat aan vrouwen die thuis kralen maakten. De kwaliteitscontrole gebeurde in Venetië, vanwaar alles naar West-Afrika verscheept werd. Sick & Co had een catalogus van beschikbare kralen: het gaat om kralen die opgenaaid werden op grote kartonnen vellen waaruit handelaars konden kiezen, in functie van de goederen die ze wensten te ruilen. Er waren kralen die geruild werden tegen ivoor, palmolie, goud, zelfs slaven. Alle kralen waren genummerd, er waren meer dan 21.000 catalogusnummers!  

Hierbij een uittreksel uit de Sick-catalogus:  

“Please do not expect your goods by return mail, as that is impossible. Always send orders four to five months before you require the goods on the Coast. Remember that we cannot possibly hold stock of all of the thousands of lines we sell, and that consequently the Beads you order may have first to be made by us specially for you. Orders only reach us a month after you post them. It takes six to eight weeks to get the Beads and after that their journey from the factory to the Port of shipment, and then from there to West-Africa takes another two months, making about five months in all. For example: if you want Beads on the Coast for Christmas trade you must order no later than July.”  

Onlangs kwamen nog “gloednieuwe” oude kralen op de markt in Nigeria waarvan men vermoedt dat ze eigenlijk uit een oude opslagplaats van de Sick-maatschappij in Nigeria komen, of misschien zelfs losgemaakt waren van teruggevonden kartonnen bladen van de catalogus.

Zahia webshop

Nieuwsbrief

Uitschrijven

Schrijf hier in als u op de hoogte wilt blijven van de activiteiten. En op uw verjaardag krijgt u van ons een kortingsbon van 10% toegestuurd!